[vdgk_video_sticky videotype=”youtube” src=”https://youtu.be/XzguDQf_xdg” height=”450″ width=”900″]
„Palimpsest” oznacza materiał piśmienniczy wielokrotnie zapisany poprzez nanoszenie kolejnych warstw tekstu na miejsce wcześniejszego – wywabionego czynnikami chemicznymi lub zakrytego woskiem.
Historia miasta, wsi, regionu może być odczytywana jak palimpsest – warstwami, na które składają się wspomnienia ludzi opowiadających o pewnym jej fragmencie ze swojego indywidualnego punktu widzenia. Historii opowiadanej w ten sposób brak obiektywności, matematycznej pewności dat i skrupulatności opisu kronikarza. Jest ona bardzo osobista, subiektywna, może nawet zaciera realne kontury, dodaje jakiś smak, kolor i fakturę zdarzeniom, które miały miejsce. Z wielu takich zindywidualizowanych historii powstaje wspólna opowieść. Opowieść o mieście, wsi, wydarzeniach czy ludziach.
Historia Słupska, podobnie wszystkich terenów określanych po II wojnie światowej jako Ziemie Zachodnie lub Ziemie Odzyskane jest bardzo swoistym palimpsestem.
Nasz projekt jest historyczno – etnograficznym przedsięwzięciem mającym na celu utrwalenie zapisanych w pamięci pierwszych mieszkańców wspomnień dotyczących naszego miasta i regionu.
Przeprowadzając rozmowy z informatorami odkrywamy nie tylko ich indywidualne historie ale też obraz życia w powojennym Słupsku, gdzie po 1945 roku tysiące ludzi z różnych stron szukało swojego miejsca na ziemi.
W historiach zbieranych przez naszych detektywów – uczniów słupskich szkół, wolontariuszy oraz pracowników Miejskiej Biblioteki Publicznej – możemy znaleźć opowieści o tym jak na fragmencie nowej polski , nazywanym Ziemiami Odzyskanymi czy Ziemiami Zachodnimi kształtowała się społeczność ludzi i wszystko co potrzebne jest do jej funkcjonowania. Informatorzy opowiadają o kształtowaniu się publicznej administracji, pracy w komisji likwidacyjnej zajmującej się przydziałem pustych mieszkań dla napływających wciąż osadników, o miejscach pracy i zabawy, o tętniącym po wojnie życiu towarzyskim. Ale też o elementach małej i dużej architektury, której już nie sposób znaleźć w Słupsku – ulicznych latarniach gazowych i miejscach dziś już nie istniejących.
Wśród opowieści szczególne miejsce zajmują wspomnienia osób, które osobiście uczestniczyły w Powstaniu Warszawskim oraz w działaniach Armii Krajowej. Niezwykle ważne było dla nas aby takie osoby odnaleźć i udało się – dwie z naszych informatorek przekazały nam relacje o swoim udziale w Powstaniu. Ich opowieści dają zobaczyć (posłuchać ) coś, czego nie przekażą podręczniki do historii – indywidualną, ludzką stronę przeżyć powstańczych. Mówią o motywacji do walki, klimacie tamtych dni, emocjach. W czasie kiedy co roku wznawiane są rozmowy o Powstaniu, powstańcach, sprzymierzeńcach i celu całego przedsięwzięcia relacja żyjących jeszcze uczestników jest obowiązkową lekturą nie tylko dla uczniów szkół średnich.
Ze strony i zamieszczonych na niej materiałów można korzystać na kilka sposobów. Na ogólnej mapie bohaterów umieszczone są wszystkie fragmenty opowieści wszystkich informatorów przypisane do konkretnych miejsc , których dotyczą. Dzięki temu można posłuchać narracji kilku osób dotyczącej np. Kawiarni Warszawianka czy dawnych linii tramwajowych. Można też posłuchać opowieści jednej konkretnej osoby wchodząc w ich „okienka” w dziale „Bohaterowie”. Przy każdym naszym rozmówcy można odnaleźć podzieloną na fragmenty tematyczne opowieść samego bohatera oraz transkrypcję – zapis całego wywiadu.
Prezentujemy też sylwetki detektywów – osób, które zbierały materiały, prowadziły rozmowy i uczestniczyły w całym projekcie.
Jeśli zainteresowała Was strona detektywiihistorii.mbp.slupsk.pl i opowieści naszych bohaterów – zachęcamy do włączenia się w współtworzenie bazy Słupskiego Archiwum Pamięci !
Jeśli znasz kogoś, kogo opowieść powinna się znaleźć na tej stronie lub chcesz włączyć się w prowadzenie wywiadów – skontaktuj się z nami
mail: palimpsest.slupsk@gmail.com
Aleksandra Karmelita
koordynator merytoryczny projektu
